ساخت و پرداخت مدل‌های لوجیت دوگانه تغییر مسیر رانندگان در سفرهای دانشگاهی، به تفکیک هدف سفر: مطالعۀ موردی شهر تهران

یکی از مهم ترین مباحث در برنامه‌ریزی حمل‌و‌نقل، بررسی رفتار سفر در سطح غیر همفزون است. بررسی رفتار انتخاب-تغییر مسیر رانندگان یکی از مباحث تحلیل رفتار سفر است که کاربردهای مهمی در تخصیص ترافیک، سیستم‌های هدایت مسیر، طراحی سیستم‌های اطلاع‌رسانی مسافر و شبکه دارد. در این مقاله، عوامل اصلی موثر بر تغییر مسیر رانندگان در سفرهای دانشگاهی در شهر تهران به تفکیک هدف سفر (کاری، تحصیلی) بررسی شده ‌اند. داده‌های مورد استفاده در این پژوهش، 528 پرسشنامۀ جمع‌آوری شده از اعضای هیئت‌علمی، کارمندان و دانشجویان 9 دانشگاه-دانشکده در تهران است که از خودروی شخصی به منظور سفر به دانشگاه استفاده می‌کنند. به این منظور مدل‌های لوجیت دوگانۀ تغییر مسیر رانندگان با هدف سفر تحصیلی (دانشجویان) و هدف سفر کاری (اعضای هیئت‌علمی و کارمندان) پرداخت شدند. نتایج مدل پیشنهادی نشان می‌دهد که در مدل با هدف سفر تحصیلی، میزان تمایل به تغییر مسیر با افزایش سن افزایش یافته و سه متغیر NAR (تعداد مسیر جایگزین مسیر همیشگی)، NDH (تعداد ساعت رانندگی در روز) و NSI (تعداد تقاطعها چراغدار در مسیر)، نسبت به سایر متغیرهای بکاررفته در مدل، از نظر اهمیت آماری، معناداری بیشتری دارند. در مدل با هدف سفر کاری، مردان تمایل بیشتری به تغییر مسیر نسبت به بانوان دارند و در ضمن متغیر RS (ایمنی مسیر) با علامت منفی معنادار شده است و بیانگر این مطلب است که با افزایش ایمنی یعنی با کاهش امکان برخوردها و تصادفات، تمایل به تغییر مسیر کمتر می‌شود.